
تبخال تناسلی یک عفونت منتقله از راه جنسی است. عامل این بیماری ویروسی به نام هرپس سیمپلکس است. اغلب افراد به شكل خفیف به تبخال تناسلی مبتلا میشوند، اما در برخی افراد نیز علائم بسیار دردناك خواهد بود. دارو، آموزش و خوددرمانی به بهبود علائم و محدود کردن دفعات شیوع تبخال كمك میکند.
تبخال تناسلی میتواند موجب ایجاد زخمهای تناسلی دردناك شود و در افرادی دارای سیستم ایمنی ضعیف میتواند بسیار شدید باشد. لمس زخمها یا ترشحات آنها ممكن است موجب انتقال تبخال به نواحی دیگر بدن، مانند چشمها شود. تبخال تناسلی یک بیماری مزمن (طولانیمدت) است. این ویروس در بدن شما باقی میماند و میتواند مجدداً فعال شود.
هیچ درمانی برای تبخال وجود ندارد. بااینحال، داروهایی چون قرصهای ضدویروس و آنتیبیوتیکها میتوانند از بروز این بیماری پیشگیری كرده یا دفعات شیوع آن را كاهش دهند.
بیشتر بخوانیم: گارداسیل واکسنی ارزشمند برای همه نوجوانان
علت ایجاد تبخال تناسلی چیست؟
تبخال تناسلی توسط ویروس هرپس سیمپلکس ایجاد میشود. دو نوع ویروس هرپس سیمپلكس وجود دارد؛ نوع 1 و نوع 2. هر دو نوع ویروس میتوانند ناحیه تناسلی و مقعد (تبخال تناسلی) و نیز دهان و بینی (زخمهای سرد) و انگشتان و دست (عفونت چركی بند دیستال انگشت دست) را آلوده کنند. ویروس از طریق ترکهای كوچك موجود بر روی پوست یا از طریق پوشش نرم مرطوب (غشای مخاطی) دهان، واژن، مقعد، مجرای ادرار به بدن وارد میشود. به دنبال یک عفونت ناشی از ویروس هرپس سیمپلکس، برخی از افراد به بیماری تبخال تناسلی مبتلا خواهند شد.
ویروس سپس خفته (غیرفعال) میشود و در بدن شما در محل ابتلا باقی میماند. در برخی از افراد ویروس میتواند گاهگاهی مجدداً فعال شود و موجب بروز مجدد تبخال تناسلی شود.
تبخال تناسلی چگونه منتقل میشود؟
تبخال تناسلی میتواند به روشهای زیر منتقل شوند:
- از فردی به فرد دیگر در طول رابطه جنسی واژنی یا مقعدی
- از طریق تماس پوست با پوست در طول رابطه جنسی: تبخال میتواند از طریق تماس نزدیك آلت تناسلی منتقل شود و انتقال آن مستلزم وارد شدن آلت جنسی (واژنی یا مقعدی) نمیباشد.
- از طریق تماس پوست با پوست در طول رابطه جنسی در صورتیکه ویروس بر روی پوست در خارج از ناحیه محافظت شده توسط کاندوم یا لاتکس یا پلی اورتان فعال باشد.
- تماس جنسی با فرد مبتلا به زخم سرد یا فردی كه در معرض ابتلا میباشد.
- لمس واژن، اندامهای تناسلی یا ناحیه مقعد توسط فرد مبتلا به هرپس بر روی دست یا انگشت
بیشتر بخوانیم: سوزش ادرار بعد از رابطه جنسی ؛ علل + روش های درمان
علائم تبخال تناسلی
هر یک از علائم زیر از عفونت ویروس هرپس سیمپلكس ناحیه تناسلی ممکن است در زنان یا مردان رخ دهد:
- نواحی ترکخورده، مرطوب یا قرمز در اطراف اندامهای تناسلی بدون درد، خارش یا سوزش
- خارش یا سوزش در اطراف اندام تناسلی یا ناحیه مقعد
- تاولهای کوچک که باز شده و موجب ایجاد زخمهای دردناک میشوند. این تاولها ممکن است بر روی اندامهای تناسلی (آلت تناسلی مردانه یا واژن) یا باسن، رانها یا ناحیه مقعد ایجاد شوند. در موارد نادر، تاولها ممكن است در داخل مجرای ادرار ایجاد شوند.
- درد در هنگام عبور ادرار از زخمها این مشكل در زنان شایعتر است.
- سردرد
- كمردرد
- علائم شبیه آنفلوانزا مانند تب، تورم غدد لنفاوی، و خستگی
تشخیص آن چگونه است؟
در بسیاری از موارد، پزشک یا پرستار میتواند با نگاه کردن به پوست مبتلا تبخال تناسلی را تشخیص دهد. بهمنظور تأیید تشخیص، یك نمونه از ترشحات ناحیه آلوده گرفته میشود. سپس نمونه به آزمایشگاه ارسال میشود و نتیجه معمولاً در عرض 1-2 هفته اعلام میگردد. میله نمونهگیری شبیه به چوبپنبه است با این تفاوت كه کوچکتر و مدور میباشد. این میله بر روی نواحی آلوده به ویروس كشیده میشود و بهسادگی نمونهای از ترشحات گرفته میشود. این كار فقط چند ثانیه طول میکشد و چنانچه تاولها و زخمها نازك باشند، ممکن است برای یک لحظه احساسی شبیه به نیش زدن را تجربه كنید.
یک آزمایش خون مخصوص وجود دارد که میتواند برای بررسی آنتیبادیهای ویروس انجام شود. این آزمایش بهطورمعمول برای تبخال تناسلی استفاده نمیشود. آزمایشات غربالگری گردن رحم و آزمایشهای خون معمولی ویروس هرپس سیمپلکس را شناسایی نمیکنند.
درمان تبخال تناسلی
هدف از درمان تسكین درد، و پیشگیری از انتشار ویروس میباشد.
- درمان از همان شیوع نخست توصیه میشود، زیرا میتواند موجب تسكین علائم گردد.
- درمان معمولاً ظرف پنج روز از زمان اولین شیوع و درحالیکه تاولها یا زخمهای جدید هنوز در حال شكل گرفتن هستند، آغاز میشود. درمان شامل مصرف قرصهای ضدویروس مانند آسیكلوویر، فومسیکلوویر و والاسیکلوویر بهصورت روزانه (گاهی اوقات تا پنج بار در روز) به مدت پنج روز است. چندین قرص ضدویروس وجود دارد که میتواند مورداستفاده قرار گیرد.
- درمان آنتیویروس در برخی از افرادی كه به شیوع مجدد تبخال تناسلی دچار میشوند، مفید است. ممکن است قرصهایی برای شما تجویز شود كه باید در خانه مصرف كنید. مصرف قرصها باید بهمحض شیوع مجدد آغاز شود.
- برای افرادی که دارای شیوعهای مكرر این بیماری هستند (معمولاً بیش از شش بار در یک سال) ممکن است بهمنظور كاهش دفعات شیوع تبخال دورههای طولانیتر مصرف قرصها تجویز شود. این درمان به درمان سرکوبگر معروف است. درمان سركوبگر میتواند شیوعها را بهطور كامل متوقف سازد.
- اگر باردار هستید یا قصد دارید باردار شوید، پزشك یا پرستار را در جریان قرار دهید تا آنها بتوانند درباره بارداری و هرپس سیمپلکس به شما توضیح دهند. درصورتیکه در دوران بارداری به تبخال تناسلی مبتلا هستید، هنوز ممکن است درمانهایی برای شما وجود داشته باشد.
- ازآنجاییکه تبخال تناسلی ناشی از یک ویروس و نه باکتری است، آنتیبیوتیکها نمیتوانند در درمان کمککننده باشند. درمانی که میتوانید برای زخمهای سرد صورت بهکارگیرید، برای تبخال تناسلی مناسب نیست.
بیشتر بخوانیم: بارداری با رابطه مقعدی، یک سوال پر تکرار
شیوعهای مكرر
در صورت سابقه ابتلا به تبخال تناسلی و چنانچه در معرض شیوع مکرر آن هستید، باید به پزشك مراجعه كنید. اگر علائم خفیف باشد، پزشک شما ممكن است اقدامات خانگی را برای کمک به کاهش علائم بدون نیاز به درمان پیشنهاد كند.
- ناحیه مبتلا را با استفاده از آب ساده یا آبنمک تمیز نگهدارید. این كار از ایجاد عفونت در تاولها یا زخمها پیشگیری كرده و به بهبود سریعتر آنها منجر میشود. همچنین از چسبیدن نواحی مبتلابه یكدیگر ممانعت میکند.
- یک بسته یخ بستهبندیشده در کیسههای فلاونل یا چای کیسهای سرد و مرطوب را بر روی زخمها قرار دهید. این كار به تسكین درد كمك كرده و روند بهبودی را تسریع میکند. یخ را مستقیماً بر روی پوست قرار ندهید.
- از ژلهای نفتی، مانند وازلین، یا كرم بیحسی (مسكن)، مانند لیدوکایین 5٪، بر روی تاولها یا زخمها استفاده كنید. این كار موجب كاهش درد در هنگام ادرار میشود.
- مقدار زیادی مایعات بنوشید تا ادرار شما رقیق شود. این كار باعث میشود که دفع ادرار با درد كمتری همراه باشد. دفع ادرار در حالیکه در حمام نشستهاید یا ریختن آب بر روی اندام تناسلی نیز میتواند کمککننده باشد.
- از پوشیدن لباسهای تنگ اجتناب کنید زیرا ممکن است موجب تحریك تاولها و زخمها شود.
جلوگیری از گسترش تبخال تناسلی
اگر به تبخال تناسلی مبتلا هستید، تا زمان برطرف شدن تاولها و زخمها از رابطه جنسی واژینال، دهانی و مقعدی اجتناب كنید. تبخالهای تناسلی معمولاً نمیتواند از طریق اشیاء، مانند حوله، کارد و چنگال یا فنجان منتقل شوند، زیرا ویروس زمانی كه از پوست شما دور شود بهسرعت از بین میرود.