بالانیت یا التهاب کلاهک آلت تناسلی چیست؟

بالانیت، التهاب کلاهک یا سر آلت تناسلی مرد، به علت عفونت و یا علل دیگر است. بالانیت می‌تواند ناراحت کننده و گاهی اوقات دردناک باشد، اما معمولا جدی نیست و می‌تواند با پماد برطرف شود. این یک مشکل شایع است، که حدود 1 در هر 25 پسر را تحت تاثیر قرار می‌دهد. پسران زیر سن 4 سال و مردان ختنه نشده در معرض بیشترین خطر هستند، اما بالانیت می‌تواند در هر سنی رخ دهد. این مشکل در صورت وجود فیموز یا تنگی غلاف محتمل‌تر است، بیماری که در آن پوست ختنه گاه آلت خیلی سفت است. هنگامی که پسران به سن 5 سال می‌رسند، پوست ختنه‌گاه به آسان جمع می‌شود، و خطر بالانیت کاهش می‌یابد.

دلایل به وجود آمدن بالانیت

بالانیت ممکن است از شرایط مختلفی ریشه بگیرد. عفونت با کاندیدا آلبیکنس شایع‌ترین علت است. کاندیدا قارچی است که موجب برفک می‌شود.

عفونت

عفونت‌های دیگری که می‌تواند باعث  التهاب کلاهک آلت تناسلی شود، عبارتند از:

• باکتریایی: این باکتری‌‌ها می‌توانند به سرعت در شرایط مرطوب و گرم زیر پوست ختنه گاه چند برابر شوند.
• عفونت‌های منتقله جنسی (STIs): مثال‌ها عبارتند از ویروس هرپس سیمپلکس، کلامیدیا و سفلیس

مشکلات پوستی

مثال‌ها عبارتند از:

• لیکن پلان، یک بیماری پوستی با لکه‌های کوچک، همراه با خارش، صورتی و بنفش رنگ بر روی دست‌ها و پاها ظاهر می‌شود.
• اگزما، بیماری پوستی مزمن، و یا بلند مدت که می‌تواند به خارش، قرمزی، ترک خوردن و خشکی پوست منجر شود.
• پسوریازیس، اختلال خشکی و پوسته پوسته شدن پوست
• درماتیت، التهاب پوست، به دلیل تماس مستقیم با محرک یا واکنش‌های آلرژیک

در موارد بسیار نادر، بالانیت به سرطان پوست مرتبط شده است.

خارش پوست

• خارش پوست سر آلت می‌تواند به التهاب منجر شود. محرک‌ها عبارتند از:
• مواد شیمیایی مورد استفاده در کاندوم‌ها، لوبریکانت‌ها، و اسپرم کش‌ها
• مواد شوینده و یا پودرهای شستشو و نرم کننده که به طور کامل شستشو داده نمی‌شوند.
• صابون‌های معطر و ژل شستشو

شستشوی روزانه و خشک کردن آلت تناسلی با دقت به طوری که زیر پوست ختنه گاه بدون رطوبت باقی بماند به کاهش خطر کمک می‌کند، اگر چه شستن ناحیه تناسلی با صابون بیش از حد ممکن است بیماری را تشدید کند.

بیشتر بخوانیم: تبخال تناسلی + علائم + راه های درمان

دیابت

دیابت خطر ابتلا به عفونت را افزایش می‌دهد، به خصوص اگر سطح قند خون به طور ضعیفی کنترل شود. اگر قند در ادرار موجود باشد، برخی از آن ممکن است در پوست ختنهگاه باقی بماند. گلوکز کمک می‌کند تا باکتری‌ها سریع‌تر تکثیر یابند.

فیموز

فیموز زمانی است که پوست ختنه‌گاه خیلی سفت است و جمع کردن، و یا کشیدن آن به طور کامل بر روی سر آلت دشوار و یا غیرممکن باشد. عرق، ادرار، و مواد دیگر می‌تواند زیر پوست ختنه‌گاه تجمع یافته و باعث سوزش و تکثیر میکروب شود. فیموز یا تنگی غلاف در پسران نوجوان و بزرگسالان نادر است.

سایر عوامل خطر

رابطه جنسی محافظت نشده، بهداشت ضعیف، و داشتن سوند ادراری نیز خطر ابتلا را افزایش می‌دهد. زنی که برفک واژن دارد می‌تواند مرد را آلوده کند، و خطر ابتلا به التهاب کلاهک آلت را افزایش دهد.

علائم بالانیت

علائم و نشانه‌های بالانیت (التهاب سر آلت) عبارتند از:

• پوست محکم روی سر آلت
• قرمزی اطراف سر آلت
• التهاب، درد، خارش، یا سوزش سر آلت
• ترشحات توده‌ای غلیظ زیر پوست ختنه گاه
• بوی نامطبوع
• پوست ختنه گاه سفت که نمی‌تواند به عقب برگردد
• ادرار دردناک
• تورم کلاهک در اطراف آلت تناسلی
• ریزی زخم بر روی آلت

درد، سوزش، و ترشحات ممکن است زیر پوست ختنه گاه 2 تا 3 روز پس از مقاربت جنسی رخ دهد. برخی از علائم و نشانه‌های  التهاب کلاهک و پوست آلت تناسلی شبیه کسانی است که دچار STI و یا برفک هستند.

تشخیص بالانیت

پزشک می‌تواند بالانیت را با مشاهده قرمزی و التهاب سر آلت تشخیص دهد. پزشک ممکن است توصیه‌هایی به بیمار در مورد التهاب بالقوه و تحریک‌های موجود و چگونگی اجتناب از آن‌ها، تمرین و رعایت بهداشت را ارائه دهد. پزشک از بیماران در مورد هر گونه استفاده از کاندوم لاتکس و فعالیت جنسی سوال خواهد کرد.

پزشک باید پوست را برای درماتیت، یا بیماری‌های پوستی، که می‌تواند ناحیه تناسلی را درگیر کند بررسی نماید. اگر بالانیت پس از اجتناب از تحریک کننده‌های ممکن، رعایت بهداشت مناسب، و یا درمان عفونت قارچی بهبود نیافت، دکتر برخی از تست‌های تشخیصی را توصیه می‌کند.

آزمایش‌های احتمالی عبارتند از:

• نمونه از سر آلت برای آزمایش عفونت در آزمایشگاه
• آزمایش ادرار، اگر مشکوک به دیابت باشد.
• آزمایش خون برای تعیین سطح قند

به ندرت، بیوپسی ممکن است انجام شود، که در آن نمونه از پوست ملتهب گرفته شده و برای آزمایش به آزمایشگاه ارسال می‌شود.

بیشتر بخوانیم: ورم بیضه چگونه رخ می‌دهد؟ راه‌های درمان چیست؟

درمان بالانیت

درمان  التهاب کلاهک آلت تناسلی بستگی به علت آن دارد. در اغلب موارد، پزشک هشدار می‌دهد که از چه موادی اجتناب شود، و به بیمار اطلاعات بهداشتی می‌دهد.

درمان واکنش آلرژیک

اگر التهاب به نظر برسد که به خاطر واکنش‌های آلرژیک یا محرک اتفاق افتاده، دکتر ممکن است یک کرم استروئید خفیف، مانند یک درصد هیدروکورتیزون، برای تورم تجویز کند. یک داروی ضد قارچ و یا آنتی بیوتیک نیز ممکن است تجویز شود. اگر عفونتی وجود داشته باشد، بیمار نباید خودسرانه کرم استروئید استفاده کند.

از همه صابون‌ها و دیگر مواد محرک بالقوه باید در طول درمان، و تا زمانی که علائم و نشانه‌ها به طور کامل از بین بروند، اجتناب شود.

درمان کاندیدا

کاندیدا یک عفونت قارچی است. پزشک کرم ضد قارچ، از جمله کلوتریمازول یا میکونازول تجویز خواهد کرد. شریک جنسی بیمار نیز باید درمان شود. در حالی که درمان در حال انجام است، بیمار باید از رابطه جنسی پرهیز و یا از کاندوم استفاده کند.

درمان عفونت باکتریایی

در صورتی که عفونت باکتریایی وجود داشته باشد، دکتر آنتی بیوتیکی، مانند اریترومایسین و یا پنی‌سیلین تجویز می‌کند. اگر عفونتی وجود نداشته باشد و هیچ محرکی شناسایی نشود، بیمار ممکن است به یک درماتولوژیست، که متخصص بیماری‌های پوستی است ارجاع داده شود.

درمان عود دوباره

اگر بیمار دارای پوست ختنه گاه سفت باشد و بالانیت احتمال بازگشت داشته باشد، پزشک ممکن است ختنه را پیشنهاد دهد. در روش دیگر، یک شکاف ممکن است در امتداد بالای پوست ختنه گاه برای جدا کردن آن از آلت تناسلی انجام شود. شستشو در وان ممکن است به بهبود علائم کمک کند، چون آب گرم می‌‌تواند درد و ناراحتی را کاهش دهد.

پیشگیری

نکات بهداشی

برای جلوگیری از عفونت، سر آلت تناسلی و پوست ختنه گاه باید تمیز و خشک نگه داشته شود. شستشوی روزانه، و توجه خاص به تمیز کردن آلت تناسلی، ضروری است.

در اینجا چند توصیه بهداشتی عبارتند از:

• پوست ختنه گاه باید به عقب کشیده شود طوری که سر آلت در معرض باشد.
• ناحیه باید به طور کامل و به آرامی با آب گرم شسته شود. صابون ممکن است تحریک کننده باشد، پس از آن اجتناب شود.
• یک کرم محلول و یا برخی پاک کننده‌های غیرصابونی دیگر می‌تواند استفاده شود، اما باید به طور کامل شسته شوند.
• قبل از قرار دادن پوست ختنه گاه، سر آلت باید کاملا خشک باشد.
• مردانی که بعد از رابطه جنسی دچار  التهاب کلاهک آلت تناسلی می‌شوند باید آلت تناسلی خود را پس از انجام فعالیت جنسی بشویند.

اجتناب از محرک‌ها

اگر علائم بیماری مربوط به مواد موجود در کاندوم‌ها یا روان کننده‌ها باشد، کاندوم‌هایی برای پوست‌های حساس وجود دارد. بهتر است از پودر لباسشویی غیر زیستی برای لباس زیر استفاده شود و مطمئن شوید که تمام مواد شوینده کامل شسته شده است. افرادی که با مواد شیمیایی سر و کار دارند و یا اثری از تحریک کننده‌های ممکن روی دست‌های خود دارند باید آنها را قبل از استفاده از دستشویی بشویند.