واژینیت یا عفونت واژن + علائم و راهکارهای درمان

اغلب خانم‌ها در طول زندگی‌شان واژینیت را تجربه می‌کنند. انواع مختلف واژینیت وجود دارد. علائم و درمان واژینیت بر اساس علت آن متفاوت است. در این مقاله با ما همراه باشید تا به بررسی کامل انواع، نشانه ها و عوارض واژینیت بپردازیم.

واژینیت چیست؟

واژینیت در واقع همان التهاب واژن است. این عارضه به دلیل عدم تعادل مخمر و باکتری که به طور معمول در واژن زندگی می‌کنند، به وجود می آید .همراه با حس ناخوش آیندی که ممکن است تجربه کنید، گاهی بویی متفاوت از حد معمول حس می‌کنید. ممکن است دچار عفونت ناشی از باکتری، مخمر یا ویروس شوید. مواد شیمیایی موجود در صابون‌ها ، اسپری‌ها یا حتی لباس‌ها اگر با این قسمت تماس پیدا کنند می‌توانند باعث تحریک بافت‌های ظریف شوند . هرچند که این علایم به سهولت قابل تشخیص نیستند، اما در صورت تشخیص شما نیاز به همراهی پزشک برای مشاوره و درمان خواهید داشت . 

علل و علائم واژینیت چیست؟

سه نوع اصلی واژینیت عبارتند از واژینوز باکتریایی (BV )، کاندیدیازیس واژن و تریکومونیازیس. ممکن است یک زن در یک زمان ترکیبی از عفونت های واژن را داشته باشد. آزمایش عــفونت واژن، بخشی از معاینات معمول لگن نیست. در صورت وجود ناراحتی در ناحیه ولوواژینال، زنان می توانند از پزشک خود بخواهند تا وجود عفونت را ارزیابی کند.

• ممکن است زنان دچار خــارش واژن یا سوزش واژن شود و ممکن است متوجه ترشح شوند.
• ترشحات ممکن است در مقادیر زیاد یا رنگ غیر طبیعی (مانند زرد، خاکستری یا سبز) باشد.
• التهاب (سوزش، قرمزی و تورم ناشی از وجود سلول های ایمنی اضافی) لب های بزرگ، لب های کوچک یا ناحیه پرینه
• بوی بد واژن
• درد یا سوزش واژن هنگام نزدیکی

واژینیت اختلال در میکروبیوتای واژن سالم است. میکروبیوتای واژن شامل آن ارگانیسم هایی است که به طور کلی علائم عفونت ها را ایجاد نمی کند و منجر به نتایج خوب بارداری می شود و عمدتا توسط گونه های لاکتوباسیلوس تحت سلطه قرار دارد. اختلال در میکروبیوتای طبیعی می تواند باعث عفونت قارچی واژن شود. عفونت قارچی واژن نیز می تواند زنان را در هر سنی تحت تأثیر قرار دهد و بسیار شایع است. مخمر کاندیدا آلبیکنس شایع ترین علت واژینیت است.

بیشتر بخوانیم: نشانه های داشتن یک واژن سالم چیست؟

دلایل التهاب در واژن

موارد زیادی می تواند منجر به التهاب در واژن شود که در زیر به اختصار توضیح داده شده است.

عفونت

واژینیت عفونی 90 درصد از موارد زنان در سنین باروری را تشکیل می دهد:

• کاندیدیازیس: واژینیت ناشی از تکثیر Candida albicans ، Candida tropicalis ، Candida krusei
• واژینوز باکتریایی: واژینیت ناشی از افزایش رشد Gardnerella (یک باکتری) است.
• واژینیت هوازی
• سایر عفونت های کمتر شایع ناشی از بیماری ســوزاک، کلامیدیا، مایکوپلاسما، تبخال، کمپیلوباکتر، بهداشت نامناسب و برخی انگل ها، به ویژه Trichomonas vaginalis است.
• زنان مبتلا به دیــابت یا قند خون بیشتر از زنان دیگر مبتلا به واژینیت عفونی مبتلا می شوند. عفونت های واژن اغلب دلایل متعددی دارند (بین 20 تا 40 درصد از عفونت های واژن بین کشورها متفاوت است) که موارد چالش برانگیزی را برای درمان ارائه می دهد. در واقع، هنگامی که تنها یک علت درمان می شود، عوامل بیماری زای دیگر می توانند در برابر درمان مقاوم شوند و باعث عود و عود مکرر شوند. بنابراین، عامل کلیدی تشخیص دقیق و درمان با عوامل ضد عفونی با طیف وسیع (اغلب باعث ایجاد عوارض جانبی نیز می شود) است.
• تغییر در تعادل pH یا وجود باکتری های خارجی در واژن می تواند منجر به واژینیت عفونی شود.
• عوامل فیزیکی که ادعا می شود در ایجاد عفونت ها نقش دارند عبارتند از: مرطوب بودن دائمی فرج به دلیل پوشیدن لباس زیرتنگ، تماس مواد شیمیایی با واژن از طریق تامپون معطر، آنتی بیوتیک ها، قرص ضد بارداری یا رژیم غذایی که به نفع قند و مخمر تصفیه شده است.
• شرایط جسمی قبل از بلوغ

بیشتر بخوانیم: خارش واژن چیست و چگونه درمان می شود؟

واژینوز باکتریایی

بهداشت نامناسب، که ممکن است باکتری ها یا سایر عوامل تحریک کننده را از ناحیه مقعد به ناحیه واژن وارد کند. تعادل pH در بدن دختران نوجوان برای رشد کاندیدا آلبیکنس مناسب نیست، بنابراین بعید است که آن ها به عفونت قارچی مبتلا شوند.

هورمونی

واژینیت هورمونی شامل واژینیت آتروفیک است که معمولاً در زمان یائــسگی یا پس از زایمان یافت می شود. گاهی اوقات ممکن است در دختران جوان قبل از بلوغ رخ دهد. در این شرایط استروژن واژن ضعیف است.

تحریک یا آلرژی

واژینیت تحریک کننده می تواند ناشی از حساسیت به کاندوم، اسپرم کش، صابون، عطر، دوش، روان کننده مانند ژل لوبریکانت و مایع منی باشد. همچنین می تواند ناشی از وان آب گرم، سایش، بافت، تامپون یا داروهای موضعی باشد. واژینیت اجسام خارجی (شایع ترین اجسام خارجی شامل تامپون یا کاندوم هستند) ممکن است باعث ترشــحات واژن شود که با بوی بد همراه است. درمان شامل برداشتن این اجسام است که برای آن فورسپس حلقه ای ممکن است مفید باشد. عموما درمان بیشتر ضروری نیست.

تشخیص واژینیت چگونه است؟

تشخیص معمولاً بر اساس علائم زنان مشکوک است. تشخیص با استفاده از میکروسکوپ (عمدتاً با روش مرطوب واژن) و کشت ترشحات پس از تکمیل شرح حال دقیق و معاینه فیزیکی انجام می شود. رنگ، قوام، اسیدیته و سایر خصوصیات ترشحات ممکن است عامل ایجاد کننده را پیش بینی کند. تعیین عامل در درمان واژینیت عفونی بسیار مهم است. زیرا زنان ممکن است بیش از یک عفونت داشته باشند یا علائمی داشته باشند که با علائم عفونت دیگر همپوشانی داشته باشد، که فرایندهای درمانی متفاوتی را برای درمان عفونت حکم می کند.

به عنوان مثال، زنان اغلب تصور می کنند که مبتلا به عفونت قارچی هستند و با وجود خود درمانی نتیجه مطلوب به دست نمی آورند که باعث ناامیدی آن ها از خوب شدن عفونت های واژن می شود. بهتر است دراین مواقع پس از دیدن علائم به پزشک زنان مراجعه کنید.

بیشتر بخوانیم: چطور واژن تنگی داشته باشیم؟ 

چگونه از عفونت واژن پیشگیری کنیم؟

کدهای طبقه بندی آماری بین المللی بیماری ها و مشکلات مربوط به سلامت برای دلایل متعدد واژینیت عبارتند از:

پیشگیری از کاندیدیازیس: شایع ترین نوع واژینیت کاندیدیازیس است. ناحیه واژن باید با آب شسته شود. باید از صابون های معطر، ژل های دوش و خوشبو کننده های واژن اجتناب شود. دوش واژینال زدن توصیه نمی شود. این عمل تعادل طبیعی مخمر را در واژن بر هم می زند و بیشتر از این که فایده داشته باشد، مضر است. یکی از راه های پیشگیری از مبتلا شدن به این نوع از واژینت، رفع اشتــباهات زنان در استفاده از لباس زیر تنگ و الیاف مضر و مصنوعی است.

پیشگیری از واژینوز باکتریایی: شامل رژیم ها و رفتارهای سالم و همچنین به حداقل رساندن استرس است زیرا همه این عوامل می توانند بر تعادل pH واژن تأثیر بگذارند.

پیشگیری از تریکومونیازیس: شامل اجتناب از استفاده کردن حوله مرطوب و وان آب داغ دیگران، استفاده از روش های جنسی ایمن مانند استفاده از کاندوم است.

درمان عفونت واژن چگونه است؟

موارد زیر درمان های معمولی برای تریکومونیازیس، واژینوز باکتریایی و عفونت های قارچی هستند:

1-درمان تریکومونیازیس

دوزهای خوراکی واحد مترونیدازول یا تینیدازول. “شریک جنسی شما باید به طور همزمان تحت درمان قرار گیرد. به بیماران توصیه می شود که حداقل تا 1 هفته و تا زمانی که آن ها و همسرشان درمان و پیگیری خود را به پایان نرسانند، از رابطه جنسی اجتناب کنند.”

2-درمان واژینوز باکتریایی

رایج ترین آنتی بیوتیک ها مترونیدازول است که به دو صورت قرص و ژل موجود است و کلیندامایسین به دو صورت قرص و کرم موجود است. در مواقعی که علت بوی بد واژن بعد از پریودی نیز عفونت باکتریایی باشد می توان از همین داروها برای درمان استفاده نمود.

بیشتر بخوانیم: علل و راهکارهای رفع بوی بد واژن

3-درمان عفونت های قارچی

لوکال آزول ، به شکل کرم داخل واژن استفاده می شود. این داروهای ضد قارچی، که به صورت بدون نسخه نیز در دسترس هستند  به طور کلی برای درمان عفونت های قارچی مورد استفاده قرار می گیرند. درمان ممکن است بین یک، سه یا هفت روز طول بکشد.

4-درمان واژینیت هوازی

درمان می تواند شامل استروئیدهای موضعی برای کاهش التهاب باشد. آنتی بیوتیک ها برای کاهش باکتری های هوازی هنوز محل بحث است. در برخی موارد، آنتی بیوتیک های سیستمیک می توانند مفید باشند. مانند آموکسی سیلین/کلاولانات یا موکسی فلوکساسین. شستشوی واژن با پوویدون ید می تواند علائم را تسکین دهد، اما باعث کاهش طولانی مدت بارهای باکتریایی نمی شود. کلرید دکالینیوم نیز می تواند گزینه ای برای درمان باشد.

عوارض عفونت واژن

عفونت های واژینال که درمان نشوند می توانند عوارض بیشتری را ایجاد کنند به ویژه برای خانم باردار.  برای واژینوز باکتریایی، این موارد عبارتند از “زایمــان زودرس، عفونت های پس از زایمان، بیماری التهابی لگن بالینی و تحت بالینی، و همچنین عوارض بعد از جراحی (پس از سقط، هیسترکتومی، ســزارین)، افزایش آسیب پذیری در برابر عفونت HIV و احتمالاً ناباروری”
مطالعات تریکومونیازیس را با افزایش احتمال ابتلا به HIV مرتبط دانسته اند. نظریه ها عبارتند از “واژینیت تعداد سلول های ایمنی را در محل عفونت افزایش می دهد و HIV سپس آن سلول های ایمنی را آلوده می کند.” نظریه های دیگر نشان می دهد که تریکومونیازیس میزان دفع تناسلی HIV را افزایش می دهد و در نتیجه خطر انتقال به شرکای جنسی را افزایش می دهد. علاوه بر این، عوارضی وجود دارد که منجر به ناراحتی روزانه می شوند، مانند:

• ناراحتی مداوم
• عفونت سطحی پوست (از خاراندن)
• عوارض بیماری ایجاد کننده (مانند سوزاک و عفونت کاندیدا)

بیشتر بخوانیم: هر آنچه در مورد واژن و نقش آن در رابطه جنسی باید بدانیم

جمع بندی

عفونت در زنان مسئله ی بسیار مهمی است که نه تنها بر سلامت آن ها تاثیرگذار است بلکه بر قدرت باروری آن ها، میزان لذت آن ها در صورت سلامتی و عدم درد ناشی از عفونت، تاثیر به سزایی دارد. درنتیجه در مورد سلامت جنسی خود بی تفاوت نباشید و نوبت چکاب پزشک زنان خود را به تاخیر نیندازید.